Wonen op niveau

 

Toen we in 2010 een vakantiehuis kochten in de heuvelachtige Hongaarse regio Zuid Transdanubië, vroegen Hongaarse vrienden ons na een tijdje of we dat niet hadden gedaan om de zeespiegelstijging in Nederland voor te zijn. We moesten hard lachen om die vermeende grap. Maar de vraagsteller bleef me serieus aankijken wachtend op een eerlijk antwoord. Voor Hongaren is het namelijk allang duidelijk waarom er zoveel Nederbelgen in Hongarije huizen kopen. Om de zondvloed te ontlopen natuurlijk. Een betaalbare Hongaarse (tweede) woning als een moderne Ark van Noach. Zoiets. 

Nadat onze lach wegstierf legden we uit dat we in Limburg woonden op dertig meter boven zeeniveau en dat er (in ons geval) geen overstromingsgevaar dreigde voor onze Nederlandse woning. Maar dat maakte weinig indruk. Nederland (en België voor het gemak ook) ligt onder de zeespiegel en gaat langzaam maar zeker letterlijk ten onder. Dat is de rotsvaste overtuiging van veel, ook geschoolde, Hongaren. Logisch dat je dan op zoek gaat naar een tweede woning 'op niveau', toch?

 

Waaghalzerij in de delta

Nederland anno 20xx

Ik denk dat ze dezelfde mening hebben die veel Nederlanders hebben over steden als San Francisco die boven op de actieve San Andreas breuklijn zijn gebouwd. Het is geen kwestie óf er een verwoestende aardbeving komt, maar wannéér. Wie wil daar nou wonen? 

Dat vragen veel randstedelingen zich af die zelf echter vijf meter of meer onder Nieuw Amsterdams Peil wonen. Voor alle duidelijkheid, -5 N.A.P is een soort eufemisme om aan te geven dat je je eigenlijk 5 meter diep op de zeebodem bevind.

Nu is Hongarije landlocked, een door land omgeven natie met enkel het fraaie Balatonmeer als water gerelateerd object. Je kan dus niet verwachten dat Hongaren zich verdiept hebben in de directe dreiging van zeespiegelstijging. 

Aan de andere kant hebben ze wél een frisse blik op de situatie van een land waarvan de grootste metropool (Randstad) én economische motor enkel droog wordt gehouden door een ingenieus systeem van dijken, gemalen en ringvaarten. 

Op dezelfde manier zoals wij met een frisse blik vreemd aankijken tegen die waaghalzen die zich willens en wetens durven te vestigen op een tektonische breuklijn.

Fasten your Seatbelts...

Dat maakte dat ik, inmiddels wonend in een boerenhoeve op een veilig hoge Hongaarse heuvel, toch wat dieper in de materie ben gedoken. Waarschuwing vooraf; zorg dat je zit en houd je bij voorkeur ergens aan vast want het gaat pijn doen. Vooral voor diegenen die domicilie hebben onder dat Nieuw Amsterdamse peil.

Één ding staat namelijk als een paal boven water (excuses voor de woordspeling) en dat is dat Nederland op niet zo lange termijn inderdaad landsdelen prijs moet geven aan de zee. 

Daar helpt geen Deltaplan meer aan. 

En de klimaatscenario's van onafhankelijke wetenschappelijke instituten worden steeds pessimistischer. De stijging van de zeespiegel verloopt steeds sneller en de termijn waarop dat gaat gebeuren wordt steeds korter ingeschat.

Europa wordt een archipel

Het grootste probleem in de Delta vormt eigenlijk de techniek die ons eeuwenlang juist droge voeten heeft bezorgd, en waarmee we zelfs nieuw land maakten waar voorheen de (Zuider)zee was. Daar waar we zo beroemd mee zijn geworden in de wereld. Door het land binnen onze dijken leeg te pompen en via een systeem van ringvaarten en boezems naar de zee te pompen. 

Dat nijvere volkje daar aan de Noordzee. Ja ja... Wanneer we dit echter blijven doen bij een steeds verder en sneller dalende bodem en in combinatie daarmee, een stijgende zeespiegel pompen we echter al snel zout water binnen de dijken omdat de druk van het zoute water toeneemt. Dat heeft desastreuze gevolgen voor de landbouw en drinkwatervoorziening binnendijks vanwege de zoute kwel.

Veel van deze laag gelegen gebieden worden daardoor al snel onleefbaar of economisch niet langer rendabel. Het kan eenvoudigweg niet meer uit om deze 'badkuipen' nog langer leeg te blijven pompen. Het is dus zeer de vraag of Nederland in haar huidige vorm wel te handhaven blijft in de nabije toekomst. 

En dat gaat sneller dan we nu wellicht toe willen geven of voor kunnen stellen. 

Het KNMI gaat anno nu uit van mogelijk 292 cm zeespiegelstijging in het jaar 2100 bij een tegenvallend scenario wanneer ijskappen in Antarctica 'versneld' smelten. Dat is bijna drie meter ... En het stopt daarna niet met stijgen. Eén meter stijging is overigens al niet meer te handelen voor veel laaggelegen polders. En horen we deskundigen niet reppen over steeds sneller smeltende ijskappen?

Wanneer is het dan zo ver. Dat die catastrofale zeespiegelstijging van minimaal één meter een feit is? 2070? 2050? 2030? Ik vind het raar dat dit nog in geen enkel maatschappelijk debat ook maar wordt genoemd. Terwijl dit zulke enorm grote gevolgen heeft. Niet alleen voor Nederland, maar ook voor andere laaggelegen regio's zoals Vlaanderen, Noord Duitsland en Londen. Ik hoor vooral; de volgende crisis komt eraan, de stijging van de huizenprijzen neemt iets af. 

Beide zal zeker het geval zijn wanneer de eerste polder onderloopt denk ik dan...

Plan B voor NL

Is het echt zó erg? Volgens veel wetenschappers die momenteel werken aan een plan B voor Nederland wel. Volgens hen staat vast dat Nederland haar toekomst inmiddels niet meer zelf in de hand heeft. Het land in zijn huidige vorm is volledig afhankelijk van het succes - of falen-  van het internationale klimaatbeleid. Omdat het hoogst onzeker is of op die tafel resultaten worden geboekt (ik zet mijn geld er niet op zolang de verdeeldheid zo groot blijft als de afgelopen jaren) vinden de experts dat we als land een volwaardig plan B moeten hebben. 

Yes, een plan B! Ik ben voor!

Hoe ziet dit plan er dan uit? Gaan we de palen van onze mooie historische Amsterdamse huizen verhogen, drijvende huizen maken, woonboten misschien? 

Nou nee. Wetenschappers van het instituut voor Marien en Atmosferisch Onderzoek (IMAU) van de Universiteit van Utrecht stellen 'dat we een gecontroleerde terugtrekking op termijn moeten overwegen'. 

Wablief? 

Dus toch een appartement in Apeldoorn aan Zee? Ook glacioloog en docent klimaatverandering Michiel Helsen roept op tot een maatschappelijke discussie: 'Is wonen onder zeeniveau nog wel verantwoord? Want op termijn is het mogelijk dat we West Nederland niet kunnen behouden'. Ook in een aan te bevelen Tegenlicht documentaire over het onderwerp is land prijs geven aan zee de meest waarschijnlijke optie.  

Kill your darlings.

 

Struisvogel (of wadvogel?) politiek

Djezus. Al met al serieuze shit. Ik hoor er niemand over in Nederland of België. 

Is dit 'the Elephant in the room' die niemand aan tafel wil zien zitten of hebben we last van ons reptielenbrein dat zegt; als je er nu geen last van hebt, waarom dan moeilijk doen? Of erger, doen we de hele situatie maar heel Trumpiaans af als Fake News. 

Misschien is het gewoon zo onvoorstelbaar dat we er niet over wíllen nadenken en moet het water ons eerst letterlijk tot aan de lippen staan? Ik weet het echt niet, maar als ik een gelukkige eigenaar zou zijn van een mooi grachtengordel pand in onze (huidige) hoofdstad of een leuk pakket aan dividente aandelen in zeg, Schiphol KLM (-5 N.A.P) zou ik per direct aan risicospreiding gaan doen met deze wetenschap... 

Want wie wil er nog investeren in een potentieel risicogebied?

Mijmeringen (Merengö) in een oude boerenhoeve (ver boven N.A.P) hier in Magyarenland. De volgende post wordt vrolijker. Beloofd.

® Het Zoete Hongaarse Leven